“ብርሃን ንደርማስ ምዕባለ” – ሓዱሽ ናይ 12 ኣዋርሕ ውጥን መንግስቲ ኤርትራ

ብተወልደብርሃን ገብረ | MAY 30, 2017 | asmara-online.com

ኣብ ዝሓለፈ ሰሙን ህዝቢ ኤርትራ ነቲ ቅድሚ 26 ዓመታት ብዓወት ዝደምደመሉ ማዓልቲ ናጻነቱ ኣብ ሃገርን ኣብ ወጻኢን ብድምቀት ከም ዘኽበረ ይዝከር። ንቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ከካሻምሹ ቀትርን ለይትን ዝሰርሑ ተዂላታት ኣብ ግምት ኣእቲኻ ንማዓልቲ ናጽነት ብዝደመቐ መንገዲ ምዝካር ኣገዳስነቱ ልዑል ኢዩ። ተዂላታት ንዘሎና ብልሹው ምሕደራን ዕጹው ፖለቲካውን ቁጠባውን ባይታ ተጠቂሞም ቀደምስ ኣይበልናኩምንዶ ዝዓይነቱ ፕሮፖጋንዳ ክነዝሑን ንፍናንን ሃገራውነትን ኤርትራውያን ክፈታተኑ ምርኣይ እንጽበዮ ውሕ ውሕ ኣኽላባት ደምበ ኢዩ። ህዝብና ክንዮ ብልሹው ምሕደራ ምርኣዩን ንማዓልቲ ናጽነቱ ብድሙቕ መንገዲ ምእንጋዱ ቪቫ ክባሃል ግቡእ ኢዩ። ዮውሃና!!

መቸስ ሂወት ብሓደ ወገን ፍሳሃ ክትከውን እንከላ ብኻልእ ሸነኽ ድማ ትራጀዲ ኢያ። ህንጸት ሃገር (nation building) ስራሕ መሃንድስ ኢዩ። መሃንድስ ቅድሚ እምነ መሰረት ህንጻ ምቅማጡ ነታ ክሃንጻ ዝደሊ ህንጻ ቅድም ኣብ ርእሱ ዳሓር ካኣ ኣብ ወረቐት ኢዩ ዝርእያ። መሃንድስን ወናኒ ህንጻን ምስ ተሰማምዑ ካኣ ኣብ ባይታ ቅዲ መሬት ይሕንጻጽ ሽኻላት ይትከሉ መሰረት ክሳብ’ቲ ዝድለ ይኩዓትን ህንጻ ይጅምርን። ሃነጽቲ ብመሰረት ቅድን ዝርዝር ነገራትን መሃንድስ ህንጻ ይጅምሩ። ኩሎም ኪኢላታት ህንጻን ካልእን እጃሞም ይገብሩ ንጥዕና ህንጻ ዝቆጻጸር ኣካል ካኣ ይቆጻጸር ጻብጻቡ ድማ ነቲ ቅዲ ህንጻ ዘዳለወ መሃንዲስ የቅርብ። ኣብ መወዳእታ ዋና ህንጻ ህንጽኡ ይርከብ። ህንጸት ሃገር ካብዚ ዝፍለ ኣምር ወይ ሎጂክ የብሉን። ይኹን እምበር ሎሚ ኣብ ሃገርና ዘሎ ኣገባብ ህንጸት ሃገር ብምኹዓት መሰረት ኢዩ ዝጅምር። ሓንሳብ ክሳብ’ቲ ዝድለ ከይተኳዓተ አምኒ መሰረት ይንበረሉ ከይጸንሐ ካኣ ይፈርስ። ዓኒዩ ዝብል ዜና ካኣ ይንገረና። እዚ ተረሲዑ ካልእ ጊዜ ካኣ ንመንጠሪ ዝኾነና ባይታ ኣንጽፍና ኣሎና ሕጂ ዝተርፈና ምንጣር ጥራሕ ኢዩ ዘሎና ዝብል ኢዩ። ህዝብና ነየናይ ተኣሚኑ ነየናይ ከም ዝነጽጎ ሓርቢቱዎ ኣሎ። ትማሊ ከምዚ ኢልኩም ሎሚ ድማ ምስ እዚ ዝገራጮ ትብሉ ኣለኹም ዝብል የሎን። “ሆ ይባሃል ኣሎ…ሆ ይባሃል ኣሎ” ጥራሕ ኢዩ እቲ ቃና።

ሃገራትን መንግስታትን መደባት ልምዓት ክሕንጽጹ እንከሎዉ ካብ ዝተሓተ ናብ ዝላዓለ ብርኪ ንምድያብን ናብራ ህዝብታቶም ንምምሕያሽን ከም ዝኾነ እንፈልጦ ሓቂ ኢዩ። መንግስትና ግን ብኣንጻሩ ካብ ብርሃን ናብ ጸልማት ኢዩ ዝሕንጽጽ። “ብርሃን ንደርማስ ምዕባለ” ቴማ ባዓል ናጽነት ጉንበት 24, 2017 ኔሩ።

“ብርሃን” መግለጺ ራህዋ፣ ቅሳነት፣ ሓጎስ፣ ተስፋን ፍሕሹው ገጽን ዝገልጽ ቃል ኢዩ። “ደርማስ” ዝብል ቃል ካኣ ሱር በተኻዊ፣ ኣጠቓላሊ፣ ዝላዊ፣ ፍጹማዊ ንቅሎ፣ ወዘተ የስምዕ። “ምዕባለ”- ዓይነታዊ ለውጢ ኣብ ቁጠባዊ፡ ማሕበራውን ፖለትካውን ሂወት ዜጋታት ኢዩ ዝገልጽ። ብናተይ መረዳእታ “ብርሃን” ውጽኢት ደርማስ ምዕባላ ኢዩ። ብርሃን በቲ ኣቐዲመ ዝገለጽኩዎ ትርጉም መሰረት ብዘይካ ቃላት ምድርዳር ኣብዚ ቴማ ትርጉም የብሉን። “ጉዕዞ ንደርማስ ምዕባለ” ወይ “ንቅሎ ንደርማስ ምዕባለ” እንተ ዝኸውን ውጺኢቱ ራህዋ፣ ቅሳነት፣ ሓጎስ፣ ጥዕና፣ ትምህርትን ብልጽግናን ኮይኑ ብብርሃን ዝብል ቃል ንምጥቅላሉ ምስ ተኻኣለ። ብልሹው መንግስታዊ ምሕደራ ዝፈጠሮ ድኽነት ሓሳብ ዘይንጽበዮ ኣይኮነን። “ብርሃን” እንተ ዝህሉ ደርማስ ምዕባለ ከም ቴማ ኣገዳስነቱ ኣምበይ ምጎለሐን። ድኽነት፣ ሕሰም ናብራን መነባብሮን ስለ ዘሎ ኢዩ ብርሃን ዘድልየና ዘሎ።

እቲ ዋና ቁምነጋር ራኢን ተልእኾን ዘየብልና ብዓመት መጸ ቴማታት ሃገር ክንሃንጽ ይትረፍ ነቲ ዝነበረና’ውን ክንዕቅብ ኣይከኣልናን። ራኢናን ተልእኾናን ንምስልሳል ሃገራዊ ውጥን የድልየና። ሃገራዊ ውጥን ክሳብ ሎሚ ጽውጽዋይ ኣካዳሚያውያን ጌሮም ዝርእይዎ ብዙሓት ባሃማት ብዘይካ ዝተነገሮም ምድጋም ደው ኢሎም ክሓስቡ ዘይክእሉ ከም ዘሎዉና ዝፍለጥ ኢዩ። ይትረፍ ብሃገር ደረጃ ብውልቀ-ሰብውን እንተ ኾነ መደባቱ ብሳዓታት፣ ብማዓልታ፣ ብኣዋርሕን ዓመታትን ሰሪዑ ክኸይድ ዘይደሊ ሰብ የሎን። ሃገር ዝኣክል ክትመርሕ ብ“ብርሃን ንደርማስ ምዕባለ” ዝብሉ ትርጉም ዘይብሎም ሓረጋት ንህዝብን ሃገርን ኣብ ሰንፈላል ምንባር ሃየንታ ኣሎዎ። ኤርትራ ድሕሪ ሓሙሽተ (5) ዓመት እንታይ ክትመስል ኣሎዋ ኢሉ ዝሓትት ሰሚዔ ኣይፈልጥን። ነዚ ሕቶ ኽሓትት ዝኽእል ዓቕሚ ስለ ዘየሎ’ዲዩ? ኣይኮነን? ብናይ ባሃማት ቋንቋ ዝደሃል ግን ኣሎ። ባሃም እንተ ዘይሃሊዩ ዲክታቶር ክህሉ ኣክእልን። ስለዚ ብናይ ውሑዳት ባሃማት ውሕ-ውሕ ተዳሂልና ንህዝብናን ሃገርናን ካብ ምብጃው ንድሕሪት ክንብል ኣይግባኣናን። ባሃማት ዝዘረብዎን ዝጽሕፍዎን ኣይፈልጡን ኢዮም። ህዝቢ ከም ዝዕዘቦም’ውን ኣየስተብሁሉን። ሓደ ከም “ብርሃን ንደርማስ ምዕባለ” ዝኣመሰለ ትርጉም ዘይብሉ ቴማ ን12 ኣዋርሕ የገልግል ይኸውን እምበር ኣብ ህዝቢ ይኹን ኣብ ሃገር ከምጸኦ ዝኽእል ለውጢ የሎን። ኣነ ድሕሪ ዓመት “ደርማስ ብርሃን ንምዕባለ” ዝብል ቴማ ሒዞም እንተ መጹ ኣይገርመንን ኢዩ። ብሃማት ድማ ንዝተባሃለ ምድጋም ንድሕሪት ኣይክብሉን ኢዮም።

ንዓመታ ኣብ ትሕቲ “ደርማስ ብርሃን ንምዕባለ” ዝብል ቴማ የራኽበና።